Voor de podcast Publiek Werk ging ik in gesprek met Laura Huigens en Jarno Deen, twee betrokken en bevlogen ambtenaren die in hun podcast samen met gasten onderzoeken hoe de overheid beter, leuker en slimmer kan. Van alles komt langs: het hoe en wat van experimenten en leren, mijn nieuwe werk als Chief Exploration Officer, voorbeelden van concrete vernieuwingen in het openbaar bestuur en alle struggles die daarbij komen kijken. Te luisteren via Spotify en Soundcloud.

‍

Elkaars goede ideeën stelen en samen werken aan vernieuwing, dat zouden we meer moeten doen.

Als Chief Exploration Officer - CXO in het kort - ben ik vanuit Agenda Stad van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) op zoek naar inspirerende vernieuwingen in ons openbaar bestuur.

Op vele plekken binnen de overheid experimenteren we met nieuwe manieren van werken. Dat is waardevol, ware het niet dat we de neiging hebben om overal het wiel zelf uit te vinden. Dat is zonde! Mijn opdracht als CXO is om nieuwe verbindingen te leggen tussen overheidsvernieuwers en om het leren tussen praktijken te bevorderen.

Via een maandelijks nieuwsbrief doe ik publiek verslag van de verkenning. Wil je je inschrijven? Dat kan via de CXO-website. Ook kan je doorklikken naar het interview dat ik gaf aan de website Overheid van Nu.

In de vernieuwende City Deal Kennis Maken werken steden, kennisinstellingen en andere partners sinds 2017 samen om hoger onderwijs te verbinden met de aanpak van stedelijke vraagstukken. Na een levendige experimenteerperiode richt de City Deal zich sinds kort op opschaling. Met behulp van een subsidie van Ministerie OCW werken kennisinstellingen en stedelijke partners aan het bestendigen en uitbouwen van hun vernieuwende initiatieven.

Samen met Joshua Cohen van TwynstraGudde begeleid ik de partners in hun opschaaluitdaging. In 2022 organiseren we een serie leermiddagen waarin we deelnemers helpen leren van elkaars praktijken, en inzichten en ideeën aanreiken van experts en ervaringsdeskundigen. Zie onderstaande links voor meer informatie over het leertraject, en voor een introductie in de theorie rond opschalen.

Van wie geleerd heeft, valt veel te leren, stelde Goethe. Dat adagium pas ik toe in deze publicatie over de kunst van het maken van een City Deal. Ik interviewde projectleiders en dealmakers van verschillende Deals over hun opgebouwde ‘onbewuste kennis’ (Polanyi, 1966) Oftewel: de intuïtie, ervaringen, routines en gewoonten die zij hebben opgebouwd om de samenwerking van hun Deal te laten slagen.

Van het kweken van een sociale basis voor samenwerking tot  het effectief inspelen op instituties om ruimte te maken voor vernieuwing - talloze inzichten komen in deze publicatie langs.

Voor De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) werd ik geïnterviewd over de rol van experimenteren in onze ruimtelijke opgaven. Ik kreeg vooraf een mooie denkoefening: ‘Denk alvast na over een plek die voor jou illustreert waar de NOVI over gaat’.

Ik kwam uit op een plek die ik niet ken vanuit mijn onderzoek, maar als inwoner van mijn stad Nijmegen. Het nieuwe stadseiland Veur-Lent waar ik vaak kom om te zwemmen, hard te lopen of met mijn hond te wandelen. Veur-Lent is een ongelooflijk bijzondere plek die tot stand kwam door slim overheidsbeleid en een ambitieuze samenwerking van vele betrokken partners. In het interview ga ik in op het belang van dergelijke praktijken en de rol die experimenteren en leren daarin spelen.

Zie ook de talkshow tijdens het NOVI-congres waarin ik dit onderwerp bespreek met onder meer Vincent van der Werff (directeur uitvoering NOVI), Mathea Severeijns (algemeen directeur IBA Parkstad) en Co Verdaas (hoogleraar gebiedsontwikkeling TU Delft en dijkgraaf).

Op verzoek Programma Leefbaarheid & Veiligheid van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) bekeek ik samen met anderen de rol van innovatie in de wijkaanpak. Op basis van gesprekken die we voerden met allerlei betrokkenen bij de wijkaanpak (op wijk-, gemeente- en Rijksniveau) en met verschillende innovatie-experts kwamen we onder meer tot de white paper ‘systeeminnovatie in de wijkaanpak’.

‍

Van 2016-2020 was ik als onderzoeker verbonden aan de Urban Futures Studio, Universiteit Utrecht. Ik deed actie-onderzoek, werkte samen met allerlei pioniers, beleidsmakers en onderzoekers in verschillende contexten, en schreef verschillende publicaties. 

De belangrijkste daarvan zijn het boek ‘Experimenteel Bestuur. Van mogelijke, naar haalbare, naar gangbare vernieuwing’ (2019) en het opvolgende essay, samen met Maarten Hajer, ‘Experimenteel Bestuur. Bijsluiter voor beleidsmakers die op pad willen.’ (2020).

Beide publicaties gaan over de opkomst van experimenten in de aanpak van maatschappelijke opgaven, en de noodzaak om ons experimenteren en leren beter te systematiseren. In het boek werk ik het 'experimenteel besturen' uit als sturingsfilosofie, in het opvolgende essay richten Maarten Hajer en ik ons op de vraag hoe overheden aan de slag kunnen gaan met experimenteel bestuur.

Allen zijn online beschikbaar in pdf via onderstaande knoppen.
(Boek ook beschikbaar in Engels)

Zorgen dat vernieuwers elkaar verder helpen, dat is het doel van de Community of Practice.

In de ‘CoP’ komen projectleiders, dealmakers en andere betrokkenen van City Deals samen om ervaringen uit te wisselen, van elkaar te leren en gezamenlijk de City Deal werkwijze te blijven ontwikkelen.

Samen met Jurian Strik van Studio Strik en een team van Ministerie BZK ben ik sinds 2018 betrokken bij de oprichting en ontwikkeling van de CoP. Inmiddels hebben we een levendige gemeenschap opgebouwd met veel contact tussen de deelnemers en een rijk jaarlijks programma (online en fysiek). Van een ‘fuck-up sessie’ tot een gesprek met de Denker des Vaderlands, of excursies naar plekken van vernieuwing; van alles komt langs in de Community of Practice.

Voor een indruk van de activiteiten, zie via onderstaande links een blad dat we maakten en een onderzoek dat we uitvoerden in het kader van de CoP.
Het PBL en de NSOB schreven tevens over de CoP in hun essay 'Leren Institutionaliseren' (p.21-22).